Molen Het Pink (Koog aan de Zaan)

 

Een molen ‘Pink’ noemen lijkt bijna een verwijzing naar de LHBTIQ+-wereld. Toch heeft de uit het midden van de achttiende eeuw daterende oliemolen daar niets mee van doen. Eeuwen geleden stond dit Koogse beeldmerk al bekend als ‘de pinckmolen’. De kleur pink, oftewel roze, heeft echter wel een belangrijke symbolische betekenis in met name de homogemeenschap. Zo heeft bijvoorbeeld het homomonument in Amsterdam deze tint. Wrang genoeg waren het de nazi’s die homoseksuelen deze kleur toebedeelden. De op hun kleren bevestigde driehoeken in de concentratiekampen waren roze, een verwaterde vorm van rood, dat destijds als een ‘mannelijke’ kleur werd gezien. De aanhangers van Hitler wilden hiermee de vermeende vrouwelijkheid van deze gevangenen illustreren. Lesbiennes kregen een zwarte driehoek op hun kampkleding.

De roze driehoek was een van de vele herkenningstekens die de nationaalsocialisten gebruikten voor hun gevangenen. Elke groep kreeg een eigen label. De kleur was bepalend voor de hoeveelheid privileges die werd toebedeeld. Homo’s stonden bijna onderaan in de kamphiërarchie, iets minder laag dan de joden.

In de jaren zestig en zeventig keerde de roze driehoek terug, maar nu als geuzentekenen en als middel om aandacht te vragen voor de vervolging van homo’s in de Tweede Wereldoorlog. Tegenwoordig verdwijnt de roze driehoek als symbool weer wat uit beeld, om plaats te maken voor de positiviteit uitstralende Regenboogvlag.

Om in de symboliek te blijven: de huidige bovenas van Het Pink werd een eeuw geleden geplaatst en is afkomstig uit de onttakelde Zaandamse oliemolen De Jonker. Met wat fantasie en goede wil kan dat worden gezien als een verwijzing naar de Roze Jonker, de bijnaam van de bekende Nederlandse homoactivist Floris Michiels van Kessenich. Twee roeden van Het Pink werden in 1903 vervangen door exemplaren uit een andere gesloopte oliemolen, De Haan. Hadden we het al gehad over Jacob Israël de Haan, de Zaanse voorvechter van homo-emancipatie? De wentelas van Het Pink was overigens voorheen onderdeel van oliefabriek Het Hart. De symbolische betekenis van die laatste naam mag u zelf invullen.


Interieur Molen Het Pink

De aandrijving van de molensteen

De molensteen

Opslag van koolzaad

Opslag tanks voor de olie met olie pomp